Ngā rauemi tautoko e hāngai ana ki te whakatere akoranga ki ngā mahi literacy me te reo matatini 

26 Akuhata 2024

Ngā rauemi tautoko e hāngai ana ki te whakatere akoranga ki ngā mahi literacy me te reo matatini.

E whakarato ana mātou i ngā momo rauemi tautoko katoa mā ngā ākonga e hiahia āwhina ana ki te whakatere ake i ō rātou whanaketanga puta noa i te marau mō te reading me te writing, me ngā mahi pānui, mahi tuhituhi hoki. E rārangi nei ngā rauemi tautoko marau e wātea ana ki ngā: 

• Ākonga Tau 0-8. E hāngai ana ēnei rauemi tautoko marau ki te marautanga kātahi anō nei ka whakahoutia, me ngā ara whakaako hei whakatere ake i ngā akoranga a ngā ākonga.  

• Ākonga Tau 9-13. E hāngai ana ēnei rauemi tautoko marau ki ngā ākonga e hiahia āwhina ana me ngā mahi akoranga tautokorua mō te NCEA.  

 
Mai i te whakahoutanga o te marautanga, me te putanga o ngā mahi assessment, aromatawai hoki me ngā ara whakaako wetereo kia rua ngā wā i te tau, ka taea e ngā kaiako te tīpako i ngā ākonga me whai tautoko ki te whakatere ake i ā rātou mahi akoranga, ki te āwhina hoki i a rātou ki te whai i te tautoko e tika ana mō rātou.  

Mō te roanga atu o ngā kōrero mō ngā mahi tautoko i te whakatere akoranga, tirohia ēnei tāpiritanga: Targeted supports to accelerate literacy and te reo matatini. 

Ngā rauemi tautoko e wātea mai ana: 

• Ngā kaimahi mō ngā rauemi tautoko tukanga te reo matatini Tau 0-2, e taea ai e ngā kura e whakaako ana i te New Zealand Curriculum te tono kaimahi ki te kōkuhu i tō rātou ake hōtaka mā ngā ākonga e hiahia āwhina ana. Ka hāngai tēnei momo rauemi tautoko ki ngā ara whakaako i te reo matatini. Ka tuwhera ngā tono hei te 2 Mahuru 2024. Pāwhiria a konei mō ētahi atu pārongo mō te tono nei. Kei raro iho nei te rārangi paearu mā ngā kura:  

• Me whai wāhi mai ki ngā mahi whanake pūkenga mō ngā ara whakaako i te reo matatini ki te taha o tētahi kaiwhakarato nā Te Tāhuhu o te Mātauranga (ahakoa nō te kura, nō Te Tāhuhu rānei te pūtea tautoko). 

• Te whakamahi i te ara whakaako i te reo matatini hei tūāpapa mō te whakaako i ngā mahi pānui, tuhituhi me te reo ā-waha i roto i te horopaki o te marautanga.  

• Me whakaae ki te tuku tonu atu i ngā rauemi ki te mahi ngātahi me ngā ākonga, e whakarato nei i ngā rauemi tautoko tānga mā ngā ākonga e tutuki ai ngā hiahia a ngā ākonga me te koke whakamua hoki.  

• Me manawanui ki te tuku pūrongo, te aroturuki me te arotake e ai ki ngā ritenga a Te Tāhuhu o te Mātauranga. 

• Me tutuki te whakataurite i te tono kaimahi mai i ō rātou ake kura hoki (pērā ki ngā tau tōmua). 

• Ngā hōtaka mā ngā ākonga ki te whakatere akoranga mō ngā Tau 3-8, e taea ai e ngā kura e whakaako ana i te New Zealand Curriculum te tono mō te hōtaka kātahi anō ka whakahoutia, arā, ko te Accelerating Learning in Literacy. 2025 Programmes for Students (PfS) - ALL & ALiM (education.govt.nz).  

• Ngā rauemi tautoko nā ngā mātanga ki te whakatere i ngā akoranga mā ngā mokopuna mō ngā mahi pānui, tuhituhi hoki, ā, mai i te tau 2025, ka taea e ngā kaiako te tūhura ko ēhea mokopuna me whai wāhi ki ētahi atu akoranga hāngai. Ka tīmata ngā mahi PLD mō te hunga kua rēhita kē ki tēnei kaupapa hei te 26 Hereturikōkā 2024, ā, ka tuwhera ngā tono mō te rangapū tuarua hei te 26 Hereturikōkā.  

• Ngā akoranga tautokorua NCEA mō ngā Tau 9-13, ka tūhuratia  ngā kura me ngā whare ako ka whakahaere akoranga ki te reo Māori, ka whakapā atu hoki tētahi kaiwhakarato o Te Tāhuhu o te Mātauranga ki te āwhina i aua kura, ki te tautoko i ō rātou ākonga i ngā mahi whakatere akoranga, hei whakarite mō ngā akoranga tautokorua NCEA (mai i te 14 Whiringa ā-nuku). Mā taua ratonga tonu e whakapā atu ki ngā kura mai i te 14 Whiringa ā-nuku 2024.  

• Ka tautokohia ngā kura arareo Māori me ngā kura auraki e ngā kaimahi ā-rohe a Te Tāhuhu o te Mātauranga. He mea āta whakarite ngā mahi tautoko i ngā ākonga mātea ako kē , te hunga he motuhake nei ngā ara akoako, nā reira ka mau tonu ngā whakaritenga  o mua.  

• Resource Teachers: Literacy (RTLit) service. Ka haere tonu  te ratonga ā-motu RTLit  me ngā mahi ki te whakarato i ngā pūkenga mātanga mō ngā mahi te reo matatini ki ngā kura e whakaako ana i te New Zealand Curriculum mō ngā ākonga Tau 0 – 8. Ki te tono tautoko mai i te ratonga RTLit, ka taea e ngā kura te whakapā atu ki ngā kāhui ā-rohe, ki te tari ā-rohe rānei a Te Tāhuhu o te Mātauranga mō ētahi tohutohu. 

Kei te whakaaro tonutia ngā mahi tautoko i ngā ākonga me whai āwhina mō ngā mahi maths, pāngarau hoki.