He Tirohanga Weteoro
23 Mahuru, 2024
He wāhanga tēnei o te whakauru i te rangaranga reo ā-tā ki ngā kura auraki me ngā kura arareo Māori, tēnei rā te tuku i te kaupapa o te tirohanga weteoro hei te marama o Kohitātea 2025. Ka whai wāhi ngā mahi nei ki ngā whakaarotau mātauranga hou:
- He koi ake ngā mahi aromatawai, pūrongo hoki: te whakatinana i ngā āhuatanga reretahi ka tiro ki ngā kokenga me ngā tutukitanga a ngā ākonga
- Kia kaha ake ngā mahi tautoko akoranga: Te heipū i ngā tautokotanga hāpai ako whaihua mā ngā ākonga he hiahia atu anō ō rātou
- Te whakamahi pai ake i ngā raraunga: te whakamahi i ngā raraunga me ngā taunakitanga e tika ai ngā mahi whakapakari
He Tirohanga Weteoro mō ngā kura auraki katoa
Kei te whakahaeretia he whakamātautau tirohanga weteoro ki ngā kura hei te marama o Whiringa ā-nuku kia hāngai ki ngā hiahia o ngā ākonga me te whai urupare ki te tautoko i te whakatinanatanga ki ngā kura hei te marama o Kohitātea 2025. Āhua 70-80 ngā kura kei te whakamātautau nei, puta noa i te motu. Ka whakamahia ngā kitenga ki te tiro mēnā e hāngai ana tēnei whakamātautau weteoro mō Aotearoa nei, e tika tonu ana ngā kawatau tutukitanga me te whakapai ake i ngā aratohu me ngā mahi tautoko mō ngā kura katoa.
He aha te tirohanga weteoro?
Ko te whakamātautau nei he aromatawai ka pēhea te whakamāori a te tamaiti i ngā oro e hanga nei i ngā kupu. Ka pānuihia ā-waha ngā ākonga i tētahi rārangi kupu 40 te rahi, he kupu pono, he kupu rorirori hoki. Ka whakahaeretia ngātahitia te tirohanga nei me ia o ngā ākonga, āhua 5 meneti te roa, mā tēnei e tīmata ngā tukanga aromatawai a ngā kaiako i ia rā, i ia rā.
Mā tēnei tirohanga e mōhio ai e koke whakamua ana ngā ākonga me ngā mahi weteoro, me tuku āwhina ki ērā e hiahia āwhina ana.
Ka mahia ēnei tirohanga i te wiki 20 me te wiki 40 o te kura, kia āhua ono marama me te tau kotahi rānei i muri i te tīmatanga o te tamaiti ki te kura.
He Tirohanga Weteoro (Hihira Weteoro) mō ngā kura arareo Māori
Mō ngā ākonga kei ngā kura arareo Māori, kua hoahoatia he tirohanga weteoro e ngā mātanga te reo Matatini, a Cath Rau me Hūrae White. Ko te tirohanga nei he huarahi māmā ki te tiro e pēhea ana te kokenga o ngā ākonga i roto i ngā mahi weteoro me ngā mahi a te kaiako ki te mahi tahi me tēnā ākonga, me tēnā ākonga hoki.
Hei te 20 wiki, ko ngā mahi tirohanga he tūmahi aromatawai i te pūkenga whakarongo me te mōhio o ngā ākonga ki ngā oro tika.
Hei te 40 wiki, ko ngā mahi tirohanga he tūmahi aromatawai i te pūkenga mōhio ki ngā pū ririki.
Hei te 55 wiki, ka puta anō he kohinga aromatawai hei tiro e pēhea ana te kokenga a ngā ākonga i roto i ngā mahi weteoro e pā ana ki ngā mahi pānui, tuhituhi hoki.
E whakamātautauhia ana te Hihira Weteoro e ētahi kura āhua 45 nei mai i te marama o Hereturikōkā ki te Whiringa ā-nuku, i mua i te whakaputanga ki ngā kura katoa hei te marama o Kohitātea 2025. Ka nui te āwhina o tēnei whakamātautau e kitea mēnā e hāngai ana ngā taputapu me ngā tūmahi he noho haepapa, he noho reretahi, he pakari, he whaitake hoki. Kātahi ka whakaputaina katoatia ngā taputapu me ngā tūmahi ki ngā kaiako katoa hei whakamahi mā rātou i te tau 2025.
Me aha mārika ngā kura arareo Māori me ngā kura auraki?
Mēnā he kura arareo Māori, he kura auraki rānei koe, ka whakapā atu a Kia Ata Mai Educational Trust, a Te Hua Kawariki rānei ki te tono ki a koe kia uru atu ki tēnei whakamātautau. Hei taua wā ka whiwhi hoki koe i te roanga atu o ngā mōhiohio, pērā ki ngā mahi tautoko e wātea ana ki ngā kura arareo Māori, kura auraki hoki, e tutuki pai i a rātou te whakamātautau nei.